FURMANEK

Oto jedna z najpopularniejszych warmińskich piosenek, często śpiewana na weselach i różnego rodzaju uroczystościach, choć po prawdzie temat spotkania furmana z rozbójnikami mało weselnym się wydaje. Cała historia kończy się jednak dobrze, a muzyka niesie niczym furmanka ciągnięta przez rozpędzone konie, mamy więc nadzieję, że dacie się im ponieść również i Wy.
 

LEGENDA O ŚWIĘTYM JAKUBIE

Patronem Olsztyna, stolicy Warmii, jest apostoł święty Jakub Starszy, brat św. Jana i pierwszy apostoł, który zginął śmiercią męczeńską. Jego szczątki spoczywają w hiszpańskim Santiago de Compostella, dokąd pielgrzymowali wierni tak zwanym „szlakiem św. Jakuba”, którego etapem jest także Olsztyn.
Św. Jakub obrany został na patrona pierwszego kościoła w Olsztynie, dziś bazyliki konkatedralnej, jego imieniem nazwano także most nad Łyną na starówce. Na Targu Rybnym święty ma swój pomnik, na Zatorzu mieści się Park Jakubowy, prezydent miasta przyznaje Statuetkę Św. Jakuba, a miasto obchodzi Dni Jakubowe.
W herbie Olsztyna św. Jakub przedstawiany jest jako wędrowiec w długiej tunice, miękkim kapeluszu z rondem, laską pielgrzymią w jednej ręce i muszlą w drugiej. Pierwotnie miejsce muszli w dłoni świętego zajmowała tykwa. A jak doszło do tego, że w ogóle trafił na te ziemie? O tym opowie Wam legenda i Dorotka Jarząbek – Rogaczyk.
 

 

CZEKAJ JANKU

Kolejna warmińska piosenka opowiadająca o losie niefrasobliwej dziewczyny, która przed ślubem chciała użyć trochę świata. Postawiła na swoim, tylko czy do ślubu dojdzie?
 

 

LEGENDA O ŁYNIE

Łyna jest główną rzeką Warmii o całkowitej długości 289 km (190 km na ternie Polski). Przepływa przez Olsztyn i w przeszłości stanowiła tak ważne dla rodzącego się miasta źródło wody, pożywienia (ryby), transportu rzecznego oraz handlu. Jednak związki Łyny z Olsztynem, a raczej wioską, jaką kiedyś był, są znacznie mocniejsze, o czym opowie Wam ta legenda i Kasia Gruszewska.
 

ŚWIECI MIESIĄC, ŚWIECI

Kolejna warmińska piosenka z kanonu weselnych, choć opowiada ona o złamanym sercu dziewczyny, której ukochany chłopiec żeni się, i owszem, ale z inną dziewczyną…
 

 

OFIARA SMĘTKA

Warmia ma swoje opiekuńcze bóstwa i chochliki, które zamieszkują ją od dawien dawna. Jednymi z najbardziej znanych są Smętek i kłobuki.
Pierwszy z nich wywodzi się z wierzeń prawdopodobnie przedchrześcijańskich. Był w nich złośliwym diabłem dokuczającym ludziom, często mającym przez swoje humory wpływ na pogodę.
Kłobuk lub kołbuk to słowiański demon, opiekun dobytku i ogniska domowego. Mógł przybierać różne postaci: zmokłej kury, kaczki, gęsi, sroki, wrony, kota a nawet człowieka. Można było go mieć w domu kusząc pysznym jedzeniem lub przygarniając jako kurczaka. Wierzono, że ten demon pomnażał bogactwo swego gospodarza kosztem jego sąsiadów. Tych ostatnich bowiem okradał.
Jednak chochlikom czy demonom także zdarzało się zrobić czasem coś dobrego – i o tym opowie Wam ta legenda i Asia Mazewska.
 

 

POFAJDOK

„Pofajdok” to jeden z bardziej typowych utworów związanych z Warmią. Nie piosenka, a przyśpiewka raczej, pochodząca z okolic Szczytna, przypomina w konstrukcji szerzej znaną przyśpiewkę „Miała baba koguta”, stanowi jednak bardziej zamkniętą całość. Zaś tytułowy „pofajdok” to w gwarze Warmii i Mazur młodzieniec (zwłaszcza kawaler) o nieodpowiedzialnym, kpiarskim i niedojrzałym podejściu do życia. Postać była uosobieniem ludowego humoru, ale także prostej mądrości ludzkiej. Chodził on własnymi drogami, ale mimo to był skory do pomocy i życzliwy. Co ciekawe, mimo że z pofajdoka był ponoć taki nieodpowiedzialny sowizdrzał, na terenie Szczytna znaleźć można 13 rzeźb pofajdoków reprezentujących różne profesje.